U prostorijama biblioteke ‘Prosvjete’ u Zagrebu, u nedjelju, 5. marta održano je prvo u nizu predavanja koje povodom predstojećeg Uskrsa organiziraju Mitropolija zagrebačka SPC-a i SKD ‘Prosvjeta’. Govoreći na temu ‘Svete ikone i pobeda pravoslavlja’, mitropolit zagrebačko-ljubljanski Porfirije podsjetio je da se prva nedjelja uskršnjeg posta zove Nedelja pravoslavlja u spomen na konačnu pobjedu nad pogrešnim učenjima i jeresima. Početak predavanja posvetio je postu koji je bio prva Božja zapovest Adamu, da ne uzima plodove sa stabla spoznaje dobra i zla.
- Mnogi poste samo uzdržavanjem od jela, ali pravog posta nema bez molitve i dobrih dela - rekao je mitropolit. Govoreći o ikonama, rekao je da je po predanju Isus stvorio prvu ikonu kad se obrisao rupcem na kome su ostali obrisi njegovog lica.
- Stari hriščani nekoliko su vekova živeli pod progonom, pa iz tog perioda ne postoje ikone, a simbol hrišćanstva je bila riba jer reč ihtis na grčkom predstavlja akronim od sintagme ‘Isus Hristos, sin Božji spasitelj’ – objasnio je.
Rimski car Konstantin i vizantijski car Justinijan podržavali su ikone, ali je kasnije zbog uticaja nekih ranijih jeresi, pogrešnog pozivanja na drugu Božju zaposvest o zabrani pravljenja i klanjanja idolima, kao i uticaja islama koji je branio slikanja likova, i u hrišćanstvu došlo do zabrane ikona. Tako je Lav III 729. zabranio ikonopisanje, da bi carica Irina 787. godine sazvala Vaseljenski sabor na kome je odlučeno da se ikone mogu pisati. Kasnije je ponovo došlo do zabrane, ali su 843. godine na inicijativu carice Teodore i odlukom crkvenih vlasti ikone konačno i definitivno našle mjesto u crkvama.
- Mi poštujemo ikone jer one otkrivaju istinu naše vere: da je Bog postao čovek i da je čovek stvoren da bude obožen. Sam Gospod, Sin Božji se opisao i naslikao nama došavši u svet svojim rođenjem. Celivajući svete ikone mi celivamo preobražene svetitelje Božje i celivamo u njima Hrista - rekao je mitropolit na prvom u nizu predavanja koja će se održavati za vrijeme trajanja Velikog posta.
