Iako svet nikad nije bio religiozniji nego danas, vidljiv je problem s jevanđeljskom verom, rečeno je na predavanju ‘Nestabilnost vere tradicionalnih hrišćana’ koje je u biblioteci ‘Prosvjete’ u Zagrebu 20. septembra održao protojerej-stavrofor Zoran Krstić, redovni profesor na Bogoslovskom fakultetu SPC-a u Beogradu i rektor Kragujevačke bogoslovije. Predavanje su organizirali Mitropolija Zagrebačko-ljubljanska i Crkvena opština Zagreb.

- Nestabilnost ili disolucija vere tradicionalnih hrišćana je neupitna i nju su potvrdila brojna empirijska istraživanja - rekao je Krstić, podsjetivši da je pitanje tradicionalne vjere prisutno u Evropi gdje djeluju brojne tradicionalne crkve, ali ne i u nekim drugim dijelovima svijeta.

- Kad se govori o veri, mora se razlikovati da li je to lična vera ili deo kulture koju nasleđujemo od predaka. Nekad se vera prenosila kulturom, a danas je to lični izbor - rekao je Krstić, ističući da danas mnogi, pogotovo u Skandinaviji, pripadaju crkvi, ali nisu njeni aktivni članovi.

- I kod nas postoji pojam ‘pravoslavni ateisti’, a to su ljudi koji se drže tradicije, ali ne veruju u Boga - rekao je on. Govorio je i o kriterijima stabilnosti vjere i to one lične koja se izražava kroz stav ‘ja verujem’.

- Prvo je prihvatanje istine o veri, kao što je trojični (trojedini) Bog ili vaskrsenje, ali i to se razvodnjava jer značajan procent hrišćana veruje u reinkarnaciju. Što se tiče kriterijuma religijske prakse, mnogi primenjuju samo obrede krštenja, venčanja i opela, kao i slavu ako je slave. Odnos prema prihvatanju moralnih načela je kod mnogih prilično relaksiran, što se vidi iz odnosa prema preljubi, abortusu ili krađi i korupciji… Oko prihvatanja crkvenih struktura javlja se problem jer postmoderni čovek ne trpi velike institucije, pa se mnogi distanciraju od crkve i primenjuju individualnu molitvu - rekao je on i dodao da sveštenstvo treba da bude autentično.

- Postoje i tradicionalni sveštenici koji veru na tumače na pravi način. A među nama sveštenicima je najveća bolest farisejstvo, odnosno licemerstvo koje prati sve religije otkako je sveta i veka. Mnogi jednu masku imaju pred vernicima, drugu pred episkopom, treću na neke druge prilike - kazao je i dodao da se već i neki bogoslovi utvrđuju u licemjerstvu jer znaju što koji profesor očekuje od njih da kažu. U diskusiji nakon predavanja je učestvovao i mitropolit Porfirije.

- Među braćom i sestrama koji se definišu kao pravoslavni vernici, mnogo je više onih koji su tradicionalni, a koji nisu svesni da postoji i lični pristup Bogu. Velik broj braće i sestara crkvu i veru doživljava kao konzervans za očuvanje nasleđene vere koja se sužava na nacionalni identitet. Vera mnogima služi da bi se potvrdili da su Srbi, a zapravo bi trebala biti odnos prema Hristosu - rekao je i dodao da se ‘verom oslobađamo od ljudskih nacionalnih okova, a da nismo u odricanju od osnovnih delova svog identiteta’.

Ovo predavanja je prvo u okviru ciklusa ‘Crkva i društvo’, a naredno će biti održano 4. oktobra. Vanredni profesor na Bogoslovskom fakultetu u Beogradu dr Predrag Dragutinović govorit će na temu ‘Teologija u 21. veku - pitanja i izazovi’.