Prije 84 godine, kada su nacisti šestog aprila 1941. godine bombardovali Beograd, uništena je Narodna biblioteka Srbije na Kosančićevom vencu. U požaru su uništene lične biblioteke Vuka Karadžića, Dositeja Obradovića, Đure Daničića, Janka Šafarika, knjižni fond od 500 hiljada svezaka, 1.424 ćirilična rukopisa i povelje od XII do XVII vijeka, kartografska i grafička zbirka od hiljadu i petsto brojeva, četiri hiljade naslova časopisa i hiljadu osamsto naslova novina. Bio je to jedan od većih kulturnih gubitaka za srpsku i jugoslovensku kulturu iz perioda razaranja tokom Drugog svjetskog rata. Tada, bombardovali su spoljni neprijatelji, kako bi nacističkim metodama totalne destrukcije uništili kulturnu autonomiju porobljenih naroda.
Danas se Narodna biblioteka Srbije nalazi na vračarskom platou. Godine 1984. na tom platou je nastavljena izgradnja hrama Svetog Save, koja je započeta tridesetih godina 20. vijeka. Hram se finansira dobrotvornim prilozima i izdvajanjem iz državnih budžetskih sredstava. Prema dostupnim podacima od prošle jeseni, u posljednje četiri godine za izgradnju je dato 31,5 miliona eura samo iz budžetske rezerve. Istovremeno, Srpska pravoslavna crkva ne plaća porez državi.
Država je široke ruke kada treba podržati svoje saveznike. Međutim, znanje i opšti interes nisu u službi neoliberalne države. Kroz odnos prema studentskim protestima posljednjih mjeseci postaje sve očiglednije da su to u stvari njeni ključni neprijatelji. Zvuči pomalo anahrono pozivati se na prosvetiteljske ideale, sve dok se ne suočimo s razmjerama posljedica do kojih dovodi ukidanje prava na znanje i javno dostupno kvalitetno obrazovanje za sve. Nije slučajno što je Donald Trump već na početku drugog mandata ukinuo savezno ministarstvo obrazovanja, dok paralelno milijarderi preuzimaju institucije.
Kada je sistemu draža religijska indoktrinacija od znanja, dolazimo do sljedećeg. Tik uz Narodnu biblioteku, gradi se trospratna podzemna garaža, na manje od 10 metara udaljenosti od temelja biblioteke, u blizini trospratnog bibliotečkog depoa, u kome se čuva više od pet miliona jedinica građe, navodi se u peticiji zaposlenih u Narodnoj biblioteci. Plenum zaposlenih svakog dana odaje poštu stradalima u Novom Sadu i pridružuje se studentskim protestima, ujedno pokušavajući da sačuva od propasti centralni bibliotečki resurs Srbije. Sedmog aprila, oni su organizovali i protestni program "Dan posle – stradanje Narodne biblioteke Srbije".
Tu je i jedna od rijetkih zelenih površina na Vračaru, ali ni njeno stanje nije najbolje, iako je najavljena rekonstrukcija u toku. S jedne strane znanje, priroda, održivost, s druge novac i moć maskirani u priču o religijskom uzdignuću nacije, u sredini bronzana skulptura Karađorđa – priča jednog platoa slika je podijeljene istorije Srbije.
